ROS là gì, cách tính và phân tích chỉ số ROS như thế nào?

ROS là một chỉ số quan trọng đối với một doanh nghiệp giúp đo lường hiệu suất lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó. Do đó, đây là chỉ sô mà các nhà quản trị doanh nghiệp và nhà đầu tư rất quan tâm. Vậy ROS là gì? Cách tính ROS như thế nào? Làm sao để phân tích chỉ số ROS chính xác? VayOnlinenhanh sẽ giúp bạn tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

ROS là gì?

ROS (Return On Sales) là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh, thể hiện tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần của một doanh nghiệp. Chỉ số này cho biết số đồng lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra từ mỗi đồng doanh thu thuần. Nói cách khác, ROS cho biết lợi nhuận chiếm bao nhiêu phần trăm trên doanh thu.

Ví dụ: Nếu ROS = 50%, tức là mỗi đồng doanh thu thuần sẽ tạo ra 50 cent lợi nhuận. Chỉ số ROS còn được sử dụng để đánh giá hiệu quả của quản lý và kiểm soát chi phí trong doanh nghiệp. Khi giá trị ROS càng cao, doanh nghiệp thể hiện khả năng hoạt động tốt và có khả năng tạo ra lợi nhuận cao.

Ý nghĩa của chỉ số ROS

Chỉ số ROS đóng vai trò quan trọng trong phân tích chứng khoán và mang ý nghĩa quan trọng đối với cả nhà đầu tư và doanh nghiệp. Nó là một công cụ quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ doanh thu. Cụ thể như sau:

Đối với các nhà đầu tư

Trong phân tích chứng khoán, các nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư theo trường phái đầu tư giá trị, quan tâm đến chỉ số ROS (Return On Sales) vì nó cung cấp thông tin về hiệu quả hoạt động kinh doanh và quản lý của doanh nghiệp, cũng như khả năng tạo ra lợi nhuận.

Một chỉ số ROS cao cho thấy doanh nghiệp có khả năng tạo ra lợi nhuận tốt từ mỗi đơn vị doanh thu. Điều này gây ấn tượng và kỳ vọng tích cực từ phía nhà đầu tư, vì họ hy vọng sẽ nhận được cổ tức cao từ lợi nhuận sau thuế. Nếu chỉ số ROS tăng theo thời gian, điều này cho thấy lợi nhuận của công ty trong tổng doanh thu cũng đang tăng lên, góp phần tăng lợi tức trả cho cổ đông.

Chỉ số ROS cũng giúp đánh giá cách doanh nghiệp sử dụng chi phí cho hoạt động kinh doanh. Nếu ROS tăng mà cổ tức không tăng theo, có thể cho thấy công ty đã sử dụng phần lớn lợi nhuận cho mục đích tái đầu tư và mở rộng quy mô sản xuất. Ngược lại, nếu cổ tức tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng doanh thu, có thể cho thấy doanh nghiệp chưa tập trung đủ vào phát triển hoạt động kinh doanh.

Chỉ số ROS cũng có liên quan trực tiếp đến chỉ số EPS (Earnings Per Share) – lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu. Khi ROS cao, EPS cũng cao, điều này có nghĩa là mỗi cổ phiếu đang nắm giữ sẽ mang lại lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư.

Đối với doanh nghiệp

Đối với doanh nghiệp, ROS được sử dụng để đánh giá hiệu quả kinh doanh và quản lý chi phí. Một chỉ số ROS cao cho thấy doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh và quản lý hiệu quả. Điều này cũng cho thấy doanh nghiệp có khả năng sinh lời tốt và hấp dẫn đối với nhà đầu tư.

ROS cũng giúp doanh nghiệp đánh giá việc sử dụng chi phí cho hoạt động kinh doanh. Tăng trưởng ROS có thể chỉ ra rằng doanh nghiệp đang phát triển thị trường, gia tăng doanh thu và tối ưu hóa các khoản chi phí. Một doanh nghiệp có ROS cao cho thấy hoạt động kinh doanh tốt, có lãnh đạo và quản trị hiệu quả, tiềm năng sinh lời lớn và khả năng tăng trưởng trong tương lai.

Cách tính ROS

Nếu như đã quan tâm tìm hiểu ROS là gì thì chắc hẳn bạn cũng muốn biết cách tính chỉ số này. Đây là một chỉ số được tính dựa trên dữ liệu từ “báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh” thường kỳ của doanh nghiệp. Chỉ số này cho biết hiệu quả của hoạt động kinh doanh và quản lý chi phí của doanh nghiệp. Để tính toán ROS, sử dụng công thức sau:

ROS = (Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu thuần) x 100%

Trong đó:

Lợi nhuận sau thuế là khoản lợi nhuận cuối cùng thu được sau khi đã trừ tất cả các khoản chi phí và thuế TNDN phải nộp.
Doanh thu thuần là doanh thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu.

Ví dụ: Giả sử dữ liệu từ báo cáo tài chính của Vinamilk năm 2021 cho thấy doanh thu đạt hơn 60.919 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt hơn 10.632 tỷ đồng.

Áp dụng công thức, ta có: ROS = (10.632 / 60.919) x 100% = 17%

Do đó, tỷ lệ ROS của Vinamilk trong năm 2021 là 17%.

Cách phân tính chỉ số ROS đã tính được

Để hoạt động kinh doanh được diễn ra nhuần nhuyễn, nhà quản trị cần phải hiểu được thế nào là một ROS tốt và các nhà đầu tư cũng cần nắm rõ được thông tin này để đưa ra những quyết định đầu tư thông minh. Cách phân tích chỉ số ROS như sau:

ROS < 0 (âm): Như đã nói ở trên, ROS âm có nghĩa là doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh lỗ. Những nhà đầu tư thường gần như bỏ qua doanh nghiệp có con số ROS âm này. Tuy nhiên, cần nhìn rộng hơn ra ROS của doanh nghiệp đó trong những năm trước đó để phòng trường hợp một vài doanh nghiệp có những chiến lược khiến cho ROS âm vào giai đoạn đầu.
ROS < 10%: Với những doanh nghiệp có chỉ số ROS nằm trong khoảng này, các nhà đầu tư sẽ xếp vào danh sách những doanh nghiệp tiềm năng, tức là những công ty hoạt động kinh doanh có lãi nhưng chưa ổn định và cần xem xét kỹ lưỡng trước khi xuống tiền đầu tư.
ROS > 10%: Đây được coi là một chỉ số ROS tốt. Một doanh nghiệp với ROS vượt qua mức này được xem là vững mạnh, đang phát triển nhanh và thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư.

Quan hệ giữa chỉ số ROS và chỉ số ROE, ROA và ROI

Sau khi biết được ROS là gì, bạn cũng cần kết hợp nó với những chỉ số ROA, ROE và ROI để đánh giá hoạt động của doanh nghiệp một cách tổng quan. Cả ba chỉ số ROS, ROA và ROE đều liên quan đến doanh thu của doanh nghiệp (R – Return) nhưng phương pháp tính toán khác nhau, cụ thể như sau:

Quan hệ giữa ROS và ROA

Chỉ số ROA (Return On Assets) là tỷ lệ giữa lợi nhuận sau thuế và tổng tài sản của doanh nghiệp. ROA thể hiện mức sinh lợi của hoạt động kinh doanh so với tài sản. Công thức tính ROA là:

ROA = Lợi nhuận sau thuế / Tổng tài sản

ROA cao cho thấy doanh nghiệp quản lý tốt các chi phí và có khả năng tạo ra lợi nhuận từ tài sản. ROS và ROA có mối quan hệ tỷ lệ thuận, tức là khi ROS tăng, ROA cũng tăng, và khi ROS giảm, ROA cũng giảm. Điều này thể hiện rằng mức lợi nhuận sau thuế đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra lợi nhuận từ tài sản của doanh nghiệp.

Quan hệ giữa ROS và ROE

Chỉ số ROE (Return On Equity) là tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. ROE phản ánh khả năng sử dụng vốn chủ sở hữu hiệu quả và đánh giá sức khỏe của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành. Công thức tính ROE là:

ROE = Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu

ROS và ROE cũng có mối quan hệ tỷ lệ thuận. Khi ROS tăng, ROE cũng tăng, cho thấy doanh nghiệp đang hoạt động tốt và tạo ra lợi nhuận cao trên vốn chủ sở hữu. Ngược lại, khi ROS giảm, ROE cũng giảm, và điều này yêu cầu xem xét lại hiệu suất sinh lời của doanh nghiệp.

Quan hệ giữa ROS và ROI

Chỉ số ROI (Return On Investment) là hiệu suất lợi nhuận do hoạt động đầu tư mang lại. ROI không liên quan trực tiếp đến chỉ số ROS, mà thể hiện hiệu suất lợi nhuận từ các hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, cả ROS và ROI đều được nhà đầu tư xem xét để đánh giá hoạt động của một công ty trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Khi ROI > 0, chỉ số này cho thấy chi phí đầu tư thấp hơn doanh thu bán hàng, và doanh nghiệp đang thu lời từ khoản tiền đầu tư. Ngược lại, khi ROI < 0, chỉ số này cho thấy doanh thu thấp hơn chi phí và doanh nghiệp đang kinh doanh lỗ vốn.

ROS thể hiện hiệu suất lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, trong khi ROI thể hiện hiệu suất lợi nhuận từ hoạt động đầu tư. Vì vậy, ROS cao không đồng nghĩa với việc ROI cũng cao và ngược lại.

Điều này có nghĩa là một doanh nghiệp có thể có ROS cao từ hoạt động kinh doanh, nhưng nếu không đầu tư tài chính một cách hiệu quả, ROI có thể không tương xứng. Sự tăng trưởng lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh không đảm bảo sự tăng trưởng tương ứng của lợi nhuận từ hoạt động đầu tư.

Một số lưu ý khi đánh giá ROS

Khi đánh giá tỷ số ROS của một doanh nghiệp, cần xem xét tỷ số trung bình của toàn ngành hoặc nhóm ngành, cũng như so sánh trong cùng lĩnh vực kinh doanh. Thường thì các ngành có chi phí đầu tư cao sẽ có ROS thấp hơn so với những ngành có chi phí đầu tư thấp.

Cần nhận định rõ nguyên nhân tăng và giảm của ROS. Tăng ROS có thể do doanh thu tăng và/hoặc chi phí giảm dẫn đến lợi nhuận tăng, điều này được coi là tích cực.

Tuy nhiên, việc ROS có giá trị âm cũng chưa hẳn là điều xấu, vì nó còn phụ thuộc vào chiến lược của công ty. Nếu chiến lược của công ty là chiếm lĩnh thị phần, ROS có thể âm. Trái lại, nếu chiến lược là tối đa hóa lợi nhuận, ROS có thể tăng lên mức cao nhất.

Thông thường, công ty sẽ cần một thời gian hoạt động từ 3 đến 5 năm để có ROS tăng trưởng ổn định. Nếu sau thời gian này, ROS không tăng theo từng kỳ, có thể đó là dấu hiệu cho thấy tổ chức hoặc hoạt động kinh doanh không tốt.

Tổng kết

Trong bài viết trên, VayOnlineNhanh đã giúp bạn hiểu rõ chỉ số ROS là gì, từ việc định nghĩa và cách tính đến cách phân tích ý nghĩa của nó trong đánh giá hiệu suất kinh doanh. Bằng cách phân tích ROS, các chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể nhận biết được xu hướng tăng trưởng hoặc suy giảm của hiệu suất kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định điều chỉnh chiến lược một cách hiệu quả nhất.